ကရင္အမ်ိဳးသားနွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္ ကရင့္သကၠရာဇ္

ကရင္နွစ္သစ္ကူးေန႔ သေလး၊ထုိင္ခုတ္ဖုိ၊ ျပာသုိလ္လဆန္း(၁) ရက္သည္ ၁၉၃၈-ခုႏွစ္တြင္ ေပၚေပါက္လာ၏။ ေဂဇက္၀င္ ႏုိင္ငံေတာ္ရက္အားေန႔ျဖစ္၍ ႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းလံုးရွိ ေက်ာင္းမ်ား၊ ရံုးမ်ား၊ အလုပ္ရံုမ်ား၊ ဘဏ္တုိက္ၾကီးမ်ား၊ ပိတ္ၾကရသည္။ ျပည္သူအားလံုး အားရ၀မ္းသာျဖစ္၍ မဆံုးႏုိင္ေပ။ ေနာင္လည္း ကရင္နွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္္ေန႔သည္ နွစ္စဥ္လာဦးမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မဂၤလာရွိေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ရက္အား တစ္ရက္ပိုလာမည္ျဖစ္ရကား လုပ္သားျပည္သူ၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားတုိ႔ ၀မ္းသာမဆံုးႏုိင္ေပ။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသားတုိ႔က မိမိတုိ႔ အေမြအနွစ္ျဖစ္သည့္ ေပ်ာက္ကြယ္တိမ္ျမဳပ္ေနေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ကို ျပန္လည္ရရွိၾကသျဖင့္ မည္မွ်ပီတိျဖစ္သည္ကို စာအားျဖင့္ ေရးသားေဖာ္ျပျခင္းငွါ မစြမ္းႏုိင္ေပ။

ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ႏွင့္တကြ ကရင္သကၠရာဇ္ပါလာ၏။၎သကၠရာဇ္မွာ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ျဖစ္ေနေပသည္။ ကမၻာ့သံုးသကၠရာဇ္ ၁၉၈၀-ထက္ ၇၃၉ ႏွစ္ ၾကီးရကား ကရင္လူမ်ိဳးတုိ႔သည္ ကမၻာ့အံ့ဖြယ္တစ္ခုကို တီထြင္လုိက္ျခင္းျဖစ္ေနသည္ ဟု ဆုိၾကသည္။ အံ့ၾသၾကသည္။ ဟာသျပဳၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ဟာသျပဳထုိက္၊ဆုိထုိက္၊ အံ့ၾသထုိက္ေပသည္။ ေတြးေလ ပို၍ပင္ အံ့ၾသဆန္းၾကယ္ေလပင္ မဟုတ္ပါေလာ။

အေၾကာင္းစံုဆုိရေသာ္…..

ရက္မ်ားမၾကာမီအတြင္းက မိတ္ေဆြမ်ား၊ ခင္မင္ရီးႏွီးသူမ်ား ေရာက္လာၾကသည္။ လာရသည့္အေၾကာင္းရင္းကား ႏွစ္သစ္ကူးေန႔နွင့္ သကၠရာဇ္အေၾကာင္းကို `ဘယ္လုိလဲ အံ့ၾသစရာပဲ` တယ္ဆန္းၾကယ္ပါလား၊ ရွင္းျပပါဦး` ဆုိ၍ အသီးသီး ေမးလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ႏွဳတ္ေမး၊ ႏွဳတ္ေျဖ မွ်သာ ရွိခဲ့သည္။ ေက်နပ္မွဳ မရွိေသာေၾကာင့္ ထူးထူးေထြေထြ ျပႆနာမေပၚခဲ့ေပ။ကရင္လူငယ္တစ္သိုက္လည္း
အားရ၀မ္းသာရွိၾကသည

ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ စည္ကားရန္ႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ပိုမုိ စည္ကားရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကသည္ကို ျမင္ရသည္မွာ ၀မ္းမသာဘဲ မရွိႏုိင္ေပ။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ပိုမုိစည္ကား၍ ပိုမုိထြန္းေတာက္လာရမည့္အစား ေမွးမွိန္ေစေသာ အေၾကာင္းအရာတစ္ခ်ိဳ႕ ေပၚေပါက္ေနသည္။ ဗဟုသုတရွင္တခ်ိဳ႕လည္း ကရင္စာအုပ္၊စာတမ္းမ်ားကို ရွာေဖြဖတ္ရွဳရာမွ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔သည္ ေရွးယခင္ကတည္းက ရွိခဲ့သလား။

ကရင္သကၠရာဇ္ႏွစ္ဟာ ယံုမွားစရာ၊ ၀ီစိကိစၥာ ရွိစရာပဲလုိ႔ ျမည္လာေပသည္။
ထုိသုိ႔ျမည္သံကား မက်ယ္ေသး၊ ပို၍မက်ယ္မီ ယံုမွားသံသယကင္းစင္ေအာင္၊ ေျဖရွင္းေပးရန္ အလြန္႔အလြန္ အေရးၾကီးလွေပသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရြးခ်ယ္ျခင္းက႑မွာ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ေန႔ ေရြးမလား၊ ဆရာယုဒသန္ ျမန္မာျပည္ေရာက္လာသည့္ရက္ကို ေရြးမလား၊ ျပာသိုလ္လဆန္း(၁) ရက္ေန႔ကို ေရြးမလား ျပႆနာေပၚေပါက္ခဲ့သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။ ေရွးကသာ ကရင္နွစ္သစ္ကူးေန႔ ရွိခဲ့ပါမူ ဤျပႆနာ မေပၚေပါက္ႏုိင္ေပ။ မရွိခဲ့၍သာ ဤျပႆနာ ေပၚသည္ဟု ဗဟုသုတပညာရွင္တုိ႔ ယူဆၾကသည္။ ဤကဲ့သုိ႔ ေတြးထင္သူမ်ားအား အျပစ္ေျပာစရာ မရွိေပ။ ဤျပႆနာရွိေနသမွ်ကာလပတ္လံုး ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔၏ အေရာင္အ၀ါသည္ ပုိမုိထြန္းလင္း ေထာက္ပမွဳ မရွိႏုိင္ေပ။ ေမွးမွိန္မွဳဘက္သို႔သာ ယုိင္အံ့။ ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ သံသယမရွိေအာင္ ရွင္းလင္းဖုိ႔ လုိေပသည္။

(၁)ပဲခူးနယ္၊ ဟသၤာတနယ္၊ေတာင္ငူနယ္မ်ားတြင္ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖုိ၊ ျပာသုိလ္လဆန္း (၁) ရက္ေန႔၌ ေရွးအစဥ္အလာအရ ကရင္လယ္သမားမ်ား နွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾက၏။ မစည္ကားလွေပ။ က်င္းပသူမ်ား အလြန္နည္းပါးလွသည္။ သို႔ေသာ္ မကြယ္ေပ်ာက္ေသး။
(၂) ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ အသိအမွတ္ျပဳေရး ၁၉၃၇-ခုႏွစ္၊ ဥပေဒၾကမ္းတြင္ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔မွာ သေလး၊ ထုိင္ခုတ္ဖုိ၊ လဆန္း(၁) ရက္ေန႔ႏွင့္ (၂) ရက္ေန႔သည္ ျပာသုိုလ္လဆန္း (၁) ရက္ႏွင့္ (၂) ရက္တြင္ က်ေရာက္သည္ဟု ဆုိထားေပသည္။(The Karen’s New year Days fall on the 1st and 2nd days of Thalay Htaik Koppho according to Karen calendar corresponding with the 1st and 2nd waxing days of Pyatho) ဟု ပါရွိသျဖင့္ Bill ဥပေဒၾကမ္းကိုဖတ္မိလွ်င္ မည္သည့္ေန႔တြင္ ေရြးခ်ယ္ရမည့္ ျပႆနာ မေပၚႏုိင္ေပ။

သတိ။ ။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ (၂) ရက္ေတာင္း၏။
သုိ႔ေသာ္ (၁) ရက္သာရ၏။

(က)ေျမျပန္႔ကရင္ ျပာသုိလ္လဆန္း(၁) ရက္၊ သေလးထုိင္ခုတ္ဖုိ (၁) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
(ခ)ဖာပြန္ႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေတာင္ေပၚကရင္မ်ား တပို႔တြဲလဆန္း (၁) ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
(ဂ)ဘားအံျမိဳ႕ႏွင့္ အျခားေက်းရြာ လဲကယ္ဘာသာ၀င္မ်ား နယုန္လအတြင္း စေနေန႔ က်ေရာက္ေသာ ေန႔တစ္ေန႔တြင္ က်င္းပ၏။
(ဃ)ဒံုရင္းနယ္ လဲကယ္ဘာသာ၀င္ ကရင္မ်ားသည္ တန္ေဆာင္မုန္းလဆန္း ပထမစေနေန႔မွာ က်င္းပ၏။
ကိုးကားခ်က္။ ။ တုိင္းရင္းသားရုိးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ား (ကရင္) စာမ်က္ႏွာ ၃၅၃-၃၅၄၊ စာပိုဒ္(၁-၂က၊ ခ၊ ဂ၊ ဃ) အရ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရွးကရွိခဲ့ဖူးေၾကာင္းထင္ရွားလွ၏။
သံသယကင္းရွင္းေစရန္ တင္ျပအပ္ပါသည္။ ကရင္ႏွစ္သစ္ကူးေန႔ ေရာင္၀ါေနသို႔ လင္းေစေသာ္။

ကရင္သကၠရာဇ္ (၃) မ်ိဳး

ေရွးက သေရေခတၱရာျပည္ၾကီးတြင္ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တုိ႔ ေနထုိင္ၾကသည္။ရွင္ေတာ္ ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံေသာအခါ ထုိႏွစ္မွစ၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တုိ႔၏သကၠရာဇ္ကို စတင္ေရတြက္ၾက၏။
ေနာင္သကၠရာဇ္ (၁၀၁) သို႔ေရာက္ေသာ္ ဒြတၱေဘာင္မင္းၾကီးက ဦးေဆာင္၍ ပ်ဴ၊ ကမ္းယံ၊ သက္တုိ႔၏ အလြန္ၾကီးမားခမ္းနားလွေသာ သေရေခတၱရာေနျပည္ေတာ္ၾကီးကို တည္ေထာင္ဖန္ဆင္းေပးခဲ့၏။ အစဥ္အတုိင္း သကၠရာဇ္တုိ႔ ေရတြက္လာရာ ၆၂၄-ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ သုႏုမုႏၵရီမင္း ေဒါေဒါသရကိန္းအရ ၆၂၂ ကိုျဖိဳ၍ အၾကြင္း(၂) ခုထားျပီး ေရတြက္ေစ၏။

ႏွစ္မ်ားမၾကာမီ သေရေခတၱရာျပည္ၾကီးအတြင္းသို႔ စေကာတစ္ခ်ပ္ ေလၾကမ္းတုိက္ျပီး လြင့္ကာေရာက္လာသည္ကို ထိတ္လန္႕တၾကားျဖစ္ျပီး အုပ္မရ၊ ထိန္းမရျဖစ္ကာ သေရေခတၱရာျပည္ၾကီး ပ်က္စီးေလေတာ့သည္။ လူထုသည္လည္း ဤတြင္ အုပ္စု သံုးစုကြဲသြားေလေတာ့သည္။
ပ်ဴတုိ႔မွာ အထက္အညာသို႔ေျပာင္းေရႊ႕၍ ယုန္လြတ္၊ပုဂံျပည္စသည္တုိ႔ကို တည္ေထာင္ၾကသည္။ ျဖိဳသကၠရာဇ္ကို ပ်ဴတုိ႔ ယူေဆာင္သြားၾကသည္။သက္တုိ႔မွာ အေရွ႕အရပ္သို႔ ေျပာင္းေရႊးသြားၾက၏။
ကမ္းယံတုိ႔မွာ ေနျမဲျဖစ္ေသာ သေရေခတၱရာတြင္ ဆက္လက္၍ ေနထုိင္ၾက၏၊ မေရႊ႕မေျပာင္းၾကေခ်။

ပုဂံျပည္တြင္ ျဖိဳသကၠရာဇ္ ၅၆၄ သို႔ေရာက္ေသာအခါ ပုပၸါးေစာ ရဟန္းမင္းလက္ထက္ ခဆပဥၥကိန္းအရ ၅၆၂ ႏွစ္ကိုျဖိဳ၏။ အၾကြင္း(၂) ကိုထားကာ ေရတြက္ျပန္၏။ ကမ္းယံတုိ႔ကား ပုဂံတြင္ ဒုတိယအၾကိမ္ သကၠရာဇ္ျဖိဳေသာ္လည္း ဆက္လက္၍သာ ေရတြက္ျပန္၏။ ယခုအခါ ေကာဇာသကၠရာဇ္မွာ ႏွစ္ၾကိမ္ျဖိဳျပီးေသာ
သကၠရာဇ္ ၁၃၂၄-ခုႏွစ္ ျဖစ္၏။ ကမ္းယံသကၠရာဇ္ႏွင့္ ယခုေရတြက္ေနေသာ ေကာဇာသကၠရာဇ္မွာ ရွင္ေတာ္ဗုဒၶေဂါတမ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူသည့္ႏွစ္မွစ၍ ေရတြက္ေသာေၾကာင့္ မူရင္းမွာ မျခား အတူတူပင္ျဖစ္သည္။ ျခားနားသည္မွာ ကမ္းယံသကၠရာဇ္က မျဖိဳ၊ ေကာဇာသကၠရာဇ္က ပထမၾကိမ္ (၆၂၂) ႏွစ္၊ ဒုတိယၾကိမ္ (၅၆၂) နွစ္၊ ႏွစ္ေပါင္း (၁၁၈၄) ႏွစ္ ျဖိဳေသာ သကၠရာဇ္သာျဖစ္သည္။ ပိုမိုရွင္းလင္းေစရန္ ဇယားျဖင့္ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမယ္….။